گل گاوزبان: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف
نام تجاری گیاه:
Echium
نام علمی گیاه:
Echium amoenum Fisch. & C.A.Mey
تاریخچه و گیاهشناسی:
گل گاوزبان با نام علمی Echium amoenum بومی مناطق محدودی از بخش های شمالی ایران و قفقاز است. این گیاه در بسیاری از مناطق اروپا، غرب آسیا و آمریکای شمالی می روید و اغلب به صورت وحشی در کناره ی رودخانه ها دیده می شود. در اوایل قرن نوزدهم قسمت های جوان گیاه مثل شاخ و برگ آن، به صورت پخته شده یا سالاد مصرف می شد. گیاه شناسان قدیم، گاهی این گیاه را Bugloss هم نامیده اند. برپایه ی برخی مستندات، Borago، نام لاتین گل گاوزبان، تحریفی از کلمه ی Corago (Cor به معنی قلب و ago به معنی گذشته) است. این نامگذاری به سبب تأثیر این گیاه بر قلب انسان بود. هر چند، جان استیو هنسلو(1861-1796) گیاه شناس انگلیسی، معتقد بود این کلمه از barrach، واژه ای از زبان ایرلندی کهن (سلتی) به معنی مرد دلاور، مشتق شده است.
دانستنی های کشاورزی
-گلگاوزبانcopy.jpg)
خواص گل گاوزبان:
ضد افسردگی
در پژوهشی، 35 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی عمده‌ی خفیف تا متوسط را بررسی کردند. این بیماران، به صورت تصادفی دارونما یا 375 میلی گرم از عصاره‌ی آبی گل گاوزبان دریافت کردند. آنها، طی شش هفته بررسی شدند و نتایج نشان داد، در هفته‌های پایانی، عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به دارونما برتری داشت، البته این اختلاف در هفته‌ی چهارم معنی‌دار و در هفته‌ی ششم نزدیک به معنی‌دار بود. عصاره‌ی گل گاوزبان در هیچ کدام از هفته‌ها بیش از دارونما عوارض جانبی ایجاد نکرد.
کاهش اضطراب و استرس
کارآزمایی بالینی با هدف بررسی اثربخشیِ عصاره‌ی آبی گل گاوزبان در درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواسی ـ اجباری (33 بیمار) در یک دوره 6 هفته‌ای نشان داده است این عصاره، می‌تواند دارویی مؤثر و بی‌خطر برای درمان این‌گونه بیماران باشد؛ هرچند مطالعات بیشتری برای تأیید آن لازم است.عصاره آبی گل گاوزبان احتمالا با اثر بر سیستم سروتونرژیک سبب کاهش ناراحتی‌های اعصاب می‌شود.
تنظیم ضربان قلب
در پژوهشی به 10 گروه موش صحرایی نر به ترتیب 100 و 200 و 400 و 600 میلی گرم بر کیلوگرم جوشانده‌ی گلگاوزبان و از هر یک از دوزهای گل گاوزبان توأم با 250 میلی گرم بر کیلوگرم لیمو عمانی به مدت 6 روز خورانده شد. در حالیکه، گروه کنترل آب دریافت می‌کردند. سپس ضربان قلب پیش و پس از تزریق فنیل اِفرین از طریق دم حیوان، با روش غیر تهاجمی اندازه‌گیری شد. مصرف گلگاوزبان به همراه لیموعمانی، موجب کاهش ضربان قلب پایه و ضربان قلب پس از تزریق فنیل اِفرین شد. بیشترین اثر مربوط به عصاره‌ی لیمو عمانی و گلگاوزبان با دوز 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود و بین گروه دمکردهی گیاهان مزبور و گروه کنترل، از نظر ضربان قلب پایه، اختلاف معنی‌داری وجود داشت. خاصیت پایین‌آورندگی ضربان قلب این عصاره‌ها بیش از خاصیت پایین‌آورندگی فنیل اِفرین با دوز 6886 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. یافته‌های این آزمایش نشان می‌دهد مصرف دمکردهی گل گاوزبان سبب افزایش فشار خون به ویژه در فشار خون بالا می‌شود ولی مصرف آن به همراه لیمو عمانی برای کاهش ضربان قلب مفید است.
ضد تشنج
در پژوهشی اثر ضد تشنجی عصاره‌ی متانولی گل گاوزبان ایرانی بر تشنج ناشی از پیکروتوکسین در موش‌های سوری بررسی شد. ابتدا حیوانات از طریق تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلفِ عصاره‌ی این گیاه، پیش درمانی شدند و پس از 20 دقیقه به آنها پیکروتوکسین تزریق شد، سپس میزان تأثیر عصاره در تغییر زمان شروع حملات تشنجی، دوام تشنج‌ها و زمان مرگ ناشی از پیکروتوکسین در گروه‌های داوطلب و شاهد اندازه‌گیری و مقایسه شد. مطالعات فیتوشیمیایی، وجود فلاونوئیدها را در این گیاه نشان داده و ثابت شده است که این ترکیب ها مـی‌تواننـد بـا اتصـال بـه گیرنـده‌هـای بنزودیازپینی، اثری مشابه آنها از خود بـر جـای گذارنـد. در ایـن مطالعـه، نتایج به دسـت آمـده، نشـان داد کـه عصـاره‌ی متـانولی گل گاوزبان در موش سوری، آثار ضـد تشنجی دارد. عصاره‌ی این گیاه، زمـان شـروع تشـنج را نسبت به گروه شاهد که فقط پیکروتوکسـین دریافـت کردنـد، بـه میــزان چشمگیری بــه تــأخیر انداخت.
ترمیم و جلوگیری از پیری پوست
پژوهشی منتشر شده در فصلنامه‌ی دانشگاه علوم پزشکی لرستان اثر گل گاوزبان بر بهبودی و عود درماتیت اتوپیک (یک بیماری مزمن پوستی) را بررسی کرد. این مطالعه برای مقایسه‌ی تأثیر کورتون و عصاره‌ی گل گاوزبان بر بهبودی و عود ضایعات کودکان مبتلا به درماتیت اتوپیک انجام گرفت. در این کارآزمایی بالینی دو گروه 25 نفره (کودکان تا 12 سال) بیمار مبتلا به درماتیت اتوپیک به طور تصادفی انتخاب و به صورت یک در میان برای آنها کورتون موضعی یا عصاره‌ی گل گاوزبان تجویز شد. یافته‌های این بررسی 20 روز پس از شروع درمان مشخص کرد که میزان بهبودی در پاسخ به مصرف عصاره‌ی گل گاوزبان 72 درصد (خوب)، 4 درصد (متوسط) و 24 درصد (ضعیف) بوده است. در حالیکه با مصرف کورتون، میزان بهبودی، 24 درصد (خوب)، 12 درصد (متوسط) و 64 درصد (ضعیف) بود. ضایعات پوستی هم، پس از مصرف عصاره و تا 10 روز پس از قطع مصرف آن اصلا عود نداشت؛ در حالیکه پس از استفاده‌ی کورتون موضعی، 64 درصد عود متوسط و 36 درصد عود کم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده به دلیل میزان بیشتر بهبودی و عود کمترِ بیماری با عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به کاربرد داروی کورتون می‌توان از عصاره‌ی این گیاه در درمان درماتیت پوستی استفاده کرد. گل گاوزبان به درمان آکنه، اگزما و پسوریازیس کمک می‌کند. مطالعات حیوانی نشان داد که اختلالات پوستی ناشی از عدم تعادل اسیدهای چرب می‌تواند با این گیاه درمان شود. براساس نتایج پژوهشی منتشر شده در مجله‌ی British Journal of Nutrition در سال 2009، مصرف روغن گل گاوزبان سبب کاهش التهاب و قرمزی پوست در زنان شد.
کاهش التهاب مفاصل
پژوهشی به منظور بررسی عصاره‌ی گل گاوزبان در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد. در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، به مدت 24 هفته، به 37 فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، به میزان 1.4 گرم در روز عصاره‌ی گل گاوزبان داده شد. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف روغن بذرگل گاوزبان علائم بالینی آرتریت را در این افراد بدون ایجاد عوارض جانبی کاهش داد. شواهدی وجود دارد که برخی افراد به دنبال درمان منظم با روغن گل گاوزبان به مدت 6 هفته، کاهش در درد مفصل، تورم و شدت حساسیت را مشاهده می‌کنند. گاما-لینولنیک اسید (GLA) یک ترکیب ضدالتهابی قوی در برخی از روغن‌های گیاهی است. مطالعات نشان می‌دهد روغن گل گاوزبان حاوی سطح بالایی از اسید چرب گاما-لینولنیک اسید ( است که پس از وارد شدن به بدن به ماده‌ای به نام دی‌هومو-گاما-لینولئیک اسید (DGLA) تبدیل می‌شود. این ترکیب با مهار سنتز لکوترین به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند.
بهبود عملکرد کلیه
پژوهشی با هدف تعیین تأثیر مصرف دمکردهی گل گاوزبان بر بیوشیمی ادرار و خون بیماران غیر دیالیزی مبتلا به نارسایی کلیه انجام گرفت. در این کارآزمایی بالینی یک گروه 25 نفره از بیماران بالغ مبتلا به نارسایی مزمن کلیه (CRF) به طور تصادفی انتخاب و برای آنها دمکردهی گل گاوزبان به مدت یک هفته، روزی دوبار هر بار 70 گرم تجویز شد. بهبودی نسبی و پیشگیری از شدت نارسایی مزمن کلیه با افزایش میزان تصفیه‌ی گلومرولی (GFR، معیاری برای ارزیابی کلی فعالیت دفعی کلیه‌ها) مشخص شد. استفاده از دمکردهی گل گاوزبان دو بار در روز به مدت یک هفته، نشان داد کهGFR بیماران به میزان کاملا مشخصی افزایش یافته است. از دیگر شاخص‌های بهبودی و کنترل پیشرفتCRF ، کاهش میزان فشار خون و وزن بیماران است زیرا تجمع مایعات در بدن سبب افزایش این دو شاخص می‌شود. در این مطالعه پس از مصرف گل گاوزبان، کاهش مشخصی در میزان فشار خون و وزن بیماران مشاهده شد. براساس نتایج این بررسی، دفع کراتینین، سدیم و فسفر ادرار بیماران، افزایش یافت که نشانه‌های خوبی از تأثیر مصرف این گیاه بود. با توجه به بی‌عارضه بودن گیاه و تأثیر مصرف خوراکی آن بر بهبود برخی معیارهای عملکرد کلیه مثل افزایشGFR ، می‌توان مصرف دمکردهی آن را به بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی خفیف تا پیشرفته توصیه کرد. براساس پژوهش دیگری از اینگرام و همکارانش، روی موش‌های آزمایشگاهی در اُنتاریوی کانادا، پس از 7 روز مصرف خوراکی روغن بذر گاوزبان، التهاب و صدمه‌های گلومرولی و اسکروز کاهش یافته بود.
تنظیم قند خون
پس از بررسی تأثیر عصاره‌ی هیدروالکلی گیاه گل گاوزبان بر روی سطح گلوکز خون، پژوهشی در مجله‌ی علمی، پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان منتشر شد. در این مطالعه تأثیر گل گاوزبان روی 30 موش صحرایی نر دیابتی شده، به صورت تزریق داخل صفاقی عصاره گل گاوزبان (در دوزهای 100، 400 و 600 میلی گرم بر کیلوگرم)، به مدت 30 روز بررسی شد. سطح انسولین درحیوانات تحت تیمار با دوزهای 400 و 600 میلی گرم برکیلوگرم عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به گروه دیابتی افزایش معنی‌داری را نشان داد. این مطالعه ثابت کرد که عصاره‌ی گلگاوزبان ایرانی دارای اثر کاهندگی قند خون است. همچنین سطوح تری‌گلیسرید، کلسترول کل و کلسترول بد در همه‌ی گروه‌ها به صورت وابسته به دوز کاهش یافت، که این کاهش در دوزهای 400 و600 میلی‌گرم در کیلوگرم از عصاره در مقایسه با گروه کنترل دیابتی معنی‌دار بود. این اثرها احتمالا به دلیل وجود ترکیباتی چون فلاونوئیدها، ساپونین‌ها، پلی فنولها و آنتی‌اکسیدان‌ها است.
ضد سرطان
تحقیقات نشان می‌دهد که گیاه گل گاوزبان، خواص آنتی اکسیدانی و ضد جهش‌زایی دارد که با رشد سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کند. در مطالعات آزمایشگاهی روغن گل گاوزبان فعالیت‌های سیتوتوکسیک را که به طور چشمگیری طول عمر سلول‌های سمی را کوتاه می‌کنند درحالیکه طول عمر سلول های سالم میزبان را طولانی، نشان داد. مکمل روغن گل گاوزبان برای محافظت از DNA سلول و درمان طبیعی سرطان توصیه می‌شود؛ چرا که این گیاه قادر است آسیب ژنتیکی اکسیداتیو را که باعث پیشرفت التهاب و بیماری می‌شود، کاهش دهد.
خواص گل گاوزبان:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای گل گاوزبان
گل گاوزبان ایرانی مواد مؤثر فراوانی از قبیل تانن، موسیلاژ، ترکیبات فنلی، مواد قندی، فلاونوئید و مقدار کمی آلکالوئید دارد. در این گیاه، 3 تا 5 درصد موسیلاژ، 0/15 درصد فلاونوئید و 13/43 درصد آنتوسیانین با آگلیکون دلفیدین و سیانیدین وجود دارد. مقدار ناچیزی آلکالوئید از دسته ی پیرولیزیدین هم در این گیاه یافت می‌شود.(1)
کشت گل گاوزبان در دو فصل بهار و پاییز انجام می‌شود و بهترین روش، کاشت بذر در فصل پاییز است.
در افسانه های رومی آمده است که اگر زنی مقدار کمی از این گیاه را در نوشیدنی مردی بریزد به او شجاعت می دهد.
هومر شاعر و مورخ یونانی گل گاوزبان را شادی آور و غم زدا دانسته است.
گل گاوزبان در فرانسه «شکوفه ی آبی تندرستی» نامیده می شود زیرا گل های آن به رنگ آبی و داروی مناسبی برای درمان حساسیت های دهقانان، هنگام کارکردن است.
گل گاوزبان در ایران، از گیاهان بومی گیلان به شمار می رود و در بسیاری نقاط این استان، به شکل خودرو وجود داشته است. هرسال از زمین های زیر کشت گیاه طبی گل گاوزبان در استان گیلان، بیش از 400 تن محصول به ارزش اقتصادی بیش از پنج میلیارد ریال برداشت می شود
دوز 2 گرم از گیاه خشک شده در 1 فنجان آب جوش 3 مرتبه در روز توصیه شده است.
2 ساعت قبل یا بعد از غذا.
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
کودکان
مصرف خوراکی روغن بذر گل گاوزبان در مقادیر مناسب ایمن به نظر می‌رسد. مصرف خوراکی محصولات روغن بذر گل گاوزبان که حاوی پیرولیزیدین آلکالوییدها (PA) هستند، احتمالاً ناایمن است.
بارداری و شیردهی
مصرف روغن بذر گل گاوزبان در دوران بارداری و در طول دوران شیردهی احتمالا ناایمن است. ضروری است که از مصرف محصولات روغن بذر گل گاوزبان که حاوی پیرولیزیدین آلکالوییدها (PA) هستند، اجتناب شوند. ترکیبات PA برای مادر خطرناک هستند و می‌توانند باعث بیماری کبدی جدی و سرطان شوند. همچنین این ترکیبات برای نوزاد خطرناک هستند چراکه می‌توانند باعث نقص مادرزادی شوند؛ همچنین می‌توانند به شیر مادر منتقل شوند. محققین مطمئن نیستند که محصولات گلگاوزبان که به عنوان فاقد PA (PA-Free) گواهی می‌شوند، در طول بارداری و شیردهی ایمن باشند. بهتر است موارد ایمنی رعایت شود و در این دوران از مصرف گل گاوزبان پرهیز شود.
اختلالات خونریزی
نگرانی‌های وجود دارد مبنی براینکه روغن بذر گل گاوزبان ممکن است مدت زمان خونریزی را طولانی کند و خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد. اگر اختلالات خونریزی دارید، گل گاوزبان را با احتیاط مصرف کنید.
بیماری کبدی
محصولات گل گاوزبان حاوی ترکیبات هپاتوتوکسین پیرولیزیدین آلکالوییدها هستند که می‌توانند بیماری کبد را بدترکنند.
جراحی
گل گاوزبان ممکن است خطر خونریزی را حین جراحی و بعد از آن افزایش دهد. حداقل 2 هفته قبل از جراحی مصرف گل گاوزبان را متوقف کنید.
واکنش های حساسیت زا
به‌طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد. این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف‌کنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
گل گاوزبان توسط کبد تجزیه می‌شود. برخی ترکیبات شیمیایی که هنگام تجزیه روغن بذر گلگاوزبان شکل می‌گیرند، می‌توانند مضر باشند. داروهایی که باعث تجزیه کبدی روغن بذر گل گاوزبان می‌شوند می‌توانند باعث افزایش اثرات سمی ترکیبات شیمیایی روغن بذر گل گاوزبان شوند. برخی از این داروها عبارتند از کاربامازپین (تِگرِتول)، فنوباربیتال، فنی‌توئین (دیلانتین)، ریفامپین، ریفابوتین (میکوبوتین) و ریفابوتین (میکوبوتین).
روغن بذر گل گاوزبان ممکن است لخته شدن خون را آهسته کند. مصرف هم زمان آن با داروهایی که آنها هم لخته شدن خون را آهسته می‌کنند، ممکن است احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد. این روغن حاوی گاما لینولنیک اسید (GLA) است که می‌تواند لخته شدن خون را آهسته کند. برخی داروهایی که لخته شدن را آهسته می‌کنند عبارتند از آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک (ولتارن، کاتافلام)، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن (آناپروکس، ناپروسین)، دالتپارین (فراگمین)، اِنوکساپارین (لوونوکس)، هپارین و وارفارین (کومادین).
روغن بذر گل گاوزبان ممکن است با داروهای مورد استفاده در طول جراحی (مانند داروی بیهوشی) تداخل ایجاد کند. محصولات طبیعی که پیش از جراحی مصرف کرده‌اید را به پزشکتان اطلاع دهید. حداقل 2 هفته پیش از جراحی مصرف روغن بذر گلگاوزبان را متوقف کنید.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، داروهای ضدالتهابی هستند که برای کاهش درد و تورم استفاده می‌شوند. روغن بذر گل گاوزبان نیز به عنوان یک ضد التهاب استفاده می شود. داروهای NSAIDs و روغن بذر گل گاوزبان با هم برای ارتریت روماتوئید استفاده می‌شوند. اما به نظر می‌رسد روغن بذر گل گاوزبان مکانیسم اثرگذاری متفاوت نسبت به این داروها دارد. برخی محققین فکر می‌کنند که مصرف این داروها همراه با روغن بذر گل گاوزبان ممکن است اثربخشی این روغن را کاهش دهند. برخی از داروهای NSAIDs عبارتند از ایبوپروفن (ادویل، موترین، نوپرین)، اندومتاسین (ایندوسین)، ناپروکسن (آلو، آناپروکس، ناپرلان، ناپروسین)، پیروکسیکام (فلدِن) و آسپرین.
کاربرد در طب قدیم
پلینی دالدر فیلسوف رومی اعتقاد داشت که این گیاه ضد افسردگی است و افراد را شجاع می کند. جان اِولین (John evelyn) نویسنده انگلیسی قرن هفدهم میلادی، می نویسد: «گل گاوزبان بیماری و تنبلی را دور می کند، طبع گرم و خشکی دارد، جویدن برگ تازه اش، به طور سنتی برای درمان جوش های چرکی دهان مفید و دم کرده ی آن برای تنگی نفس سودمند است. این گیاه، از بین برنده ی افسردگی، کاهنده ی فشارخون، شادی آور، رقیق کننده ی خون، رفع کننده ی اضطراب و دلهره و از بین برنده ی تپش قلب است. گیاهی خواب آور، معرِق و باز کننده ی عروق است، همچنین ضدبلغم و سودا، تب و سرفه بوده و برای نفخ مؤثر است.»
مقالات مرتبط
- Borage. Drugs.com, Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/borage.html
- 7 Borage Oil Benefits for Skin, Arthritis and Inflammation. Dr. Axe, FOOD is MEDICINE. Retrieved from https://draxe.com/borage-oil/
- Mahmoudi, M., Shahidi, S., Golmohammadi, H., & Mohammadi, S. (2015). The Effect of Echium amoenum Hydro-Alcoholic Extract on Blood Glucose level, Lipid Profile and Lipoproteins in Streptozotocin-induced Diabetic Male Rats. Journal of Zanjan University of Medical Sciences. 23(97), 72-81. Retrieved from http://zums.ac.ir/journal/browse.php?a_id=3089&sid=1&slc_lang=fa
- Grieve, M. Borage. botanical.com. Retrieved from http://www.botanical.com/botanical/mgmh/b/borage66.html
- Pagliaro, K., & Under, F. (2011, January 21). ALL ABOUT BORAGE. PERMACULTURE RESEARCH INSTITUTE. Retrieved from https://permaculturenews.org/2011/01/21/all-about-borage/
- Higgledy, B. BORAGO OFFICINALIS. BORAGE. HIGGLEDY GARDEN. Retrieved from http://higgledygarden.com/2015/01/16/borago-officinalis-borage/
- (2016, December 01). Learn How Borage Oil May Help Banish Inflammation. Mercola. Retrieved from http://articles.mercola.com/herbal-oils/borage-oil.aspx
- Find a Vitamin or Supplement,BORAGE. WebMD. Retrieved from http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-596-borage.aspx
- Kreisberg, J. Three Faces of Borage:Medicinal Herb, Homeopathic Remedy, Flower Essence. Flower Essence Society. Retrieved from http://www.flowersociety.org/three_borage.htm
- http://article.tebyan.net/
- Saiiah bargard, M., Boostani, H., Saiiah, M., Fazileh, F., Kamalinejad, M., & Akhondzadeh, S. (2005). Efficacy of Aqueous Extract of Echium amoenum L. in the Treatment of Mild to Moderate Obsessive – Compulsive Disorder. Journal of Medicinal Plants, 3(15), 43-50. Retrieved from http://jmp.ir/article-1-697-fa.html
- حسینی، ا.، و شریعتی فر، ن. (1383). بررسی اثر ضد تشنجی عصاره متانولی گل گاو زبان ایرانی بر تشنج ناشی از پیکرو توکسین در موش سوری. افق دانش؛ مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی گناباد، 10(2)، 25-20. قابل دسترس از:
http://www.sid.ir/fa/vewssid/j_pdf/65013830204.pdf - رضایی، ک.، جبرئیلی، ر.، دلفان، ب.، مشکوه، م.ه.، و طراحی، م. (1383). مقایسه تاثیر گل گاو زبان و کورتون بر بهبودی و عود درماتیت اتوپیک. یافته، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 6(21)، 24-19. قابل دسترس از: http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/67413832103.pdf
- رضایی، ک.، شاهرخی، س.س.، داوودزاده، م.، و طراحی، م.ج. (1383). تأثیر دمکرده گل گاو زبان بر بیوشیمی ادرار و خون بیماران با نارسایی مزمن کلیه غیر دیالیزی. یافته، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 6(20)، 15-11. قابل دسترس از:
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/67413832002.pdf - سیاح برگرد، م.، اسعدی، س.م.، امینی، ه.، سیاح، م.، آخوندزاده، ش.، و کمالی نژاد، م. (1383). اثر بخشی عصاره آبی گاوزبان (Echium amoenum L.) در درمان اختلال افسردگی عمده خفیف تا متوسط: کارآزمایی تصادفی دوسو بی‌خبر در مقایسه با دارونما. فصلنامه گیاهان دارویی، 10، 68-61. قابل دسترس از: http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/54113831008.pdf
- عماد، م.، غیبی، ف.، رسولی، س.م.، خانجانزاده، ر.، و محمدی جوزانی، س. (1391) .گیاه دارویی – صنعتی گل گاوزبان. تهران: پونه. قابل دسترس از: www.frw.org.ir/UploadedFiles/gFiles/4ffdee3406af449.pdf
- حمیدی راوری انسیه، م.، خاکساری، م. و هژبری، خ. (1390). اثرات مصرف عصاره آبی گل گاوزبان و لیموعمانی بر فشارخون و ضربان قلب قبل و بعد از تزریق فنیل افرین در موش صحرایی نر. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 18(4)، 357-349. قابل دسترس از: http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?id=136462
???site.plant.articles???
هشتگ
محصولات مرتبط
منابع
- Borage. Drugs.com, Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/borage.html
- 7 Borage Oil Benefits for Skin, Arthritis and Inflammation. Dr. Axe, FOOD is MEDICINE. Retrieved from https://draxe.com/borage-oil/
- Mahmoudi, M., Shahidi, S., Golmohammadi, H., & Mohammadi, S. (2015). The Effect of Echium amoenum Hydro-Alcoholic Extract on Blood Glucose level, Lipid Profile and Lipoproteins in Streptozotocin-induced Diabetic Male Rats. Journal of Zanjan University of Medical Sciences. 23(97), 72-81. Retrieved from http://zums.ac.ir/journal/browse.php?a_id=3089&sid=1&slc_lang=fa
- Grieve, M. Borage. botanical.com. Retrieved from http://www.botanical.com/botanical/mgmh/b/borage66.html
- Pagliaro, K., & Under, F. (2011, January 21). ALL ABOUT BORAGE. PERMACULTURE RESEARCH INSTITUTE. Retrieved from https://permaculturenews.org/2011/01/21/all-about-borage/
- Higgledy, B. BORAGO OFFICINALIS. BORAGE. HIGGLEDY GARDEN. Retrieved from http://higgledygarden.com/2015/01/16/borago-officinalis-borage/
- (2016, December 01). Learn How Borage Oil May Help Banish Inflammation. Mercola. Retrieved from http://articles.mercola.com/herbal-oils/borage-oil.aspx
- Find a Vitamin or Supplement,BORAGE. WebMD. Retrieved from http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-596-borage.aspx
- Kreisberg, J. Three Faces of Borage:Medicinal Herb, Homeopathic Remedy, Flower Essence. Flower Essence Society. Retrieved from http://www.flowersociety.org/three_borage.htm
- http://article.tebyan.net/
- Saiiah bargard, M., Boostani, H., Saiiah, M., Fazileh, F., Kamalinejad, M., & Akhondzadeh, S. (2005). Efficacy of Aqueous Extract of Echium amoenum L. in the Treatment of Mild to Moderate Obsessive – Compulsive Disorder. Journal of Medicinal Plants, 3(15), 43-50. Retrieved from http://jmp.ir/article-1-697-fa.html
- حسینی، ا.، و شریعتی فر، ن. (1383). بررسی اثر ضد تشنجی عصاره متانولی گل گاو زبان ایرانی بر تشنج ناشی از پیکرو توکسین در موش سوری. افق دانش؛ مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی گناباد، 10(2)، 25-20. قابل دسترس از:
http://www.sid.ir/fa/vewssid/j_pdf/65013830204.pdf - رضایی، ک.، جبرئیلی، ر.، دلفان، ب.، مشکوه، م.ه.، و طراحی، م. (1383). مقایسه تاثیر گل گاو زبان و کورتون بر بهبودی و عود درماتیت اتوپیک. یافته، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 6(21)، 24-19. قابل دسترس از: http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/67413832103.pdf
- رضایی، ک.، شاهرخی، س.س.، داوودزاده، م.، و طراحی، م.ج. (1383). تأثیر دمکرده گل گاو زبان بر بیوشیمی ادرار و خون بیماران با نارسایی مزمن کلیه غیر دیالیزی. یافته، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 6(20)، 15-11. قابل دسترس از:
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/67413832002.pdf - سیاح برگرد، م.، اسعدی، س.م.، امینی، ه.، سیاح، م.، آخوندزاده، ش.، و کمالی نژاد، م. (1383). اثر بخشی عصاره آبی گاوزبان (Echium amoenum L.) در درمان اختلال افسردگی عمده خفیف تا متوسط: کارآزمایی تصادفی دوسو بی‌خبر در مقایسه با دارونما. فصلنامه گیاهان دارویی، 10، 68-61. قابل دسترس از: http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/54113831008.pdf
- عماد، م.، غیبی، ف.، رسولی، س.م.، خانجانزاده، ر.، و محمدی جوزانی، س. (1391) .گیاه دارویی – صنعتی گل گاوزبان. تهران: پونه. قابل دسترس از: www.frw.org.ir/UploadedFiles/gFiles/4ffdee3406af449.pdf
- حمیدی راوری انسیه، م.، خاکساری، م. و هژبری، خ. (1390). اثرات مصرف عصاره آبی گل گاوزبان و لیموعمانی بر فشارخون و ضربان قلب قبل و بعد از تزریق فنیل افرین در موش صحرایی نر. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 18(4)، 357-349. قابل دسترس از: http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?id=136462
